Cân nhắc kỹ lưỡng quy định cho vay đặc biệt không tài sản bảo đảm, lãi suất 0%

Sáng 29-5, Quốc hội thảo luận về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Các tổ chức tín dụng. Phiên họp được tiến hành dưới sự chủ trì của Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn, sự điều hành của Phó chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh.

Một trong những vấn đề thu hút sự quan tâm lớn của các đại biểu Quốc hội là quy định về cho vay đặc biệt không có tài sản bảo đảm với lãi suất 0% nhằm hỗ trợ các tổ chức tín dụng đang trong tình trạng khó khăn để bảo đảm an toàn hệ thống tài chính - ngân hàng quốc gia.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn chủ trì, Phó chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh điều hành phiên họp. Ảnh: TRỌNG HẢI

Đa số ý kiến cho rằng, đây là chính sách cần thiết trong bối cảnh kinh tế biến động nhanh, nhưng cũng đặt ra không ít rủi ro nếu thiếu các cơ chế kiểm soát minh bạch và điều kiện áp dụng chặt chẽ.

"Ưu điểm lớn nhưng cũng tiềm ẩn rủi ro lớn"

Phát biểu tại hội trường, đại biểu Trần Thị Thu Đông (Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Bạc Liêu) cho rằng, quy định tại Điều 194 trong dự thảo luật dù có ưu điểm là giúp Ngân hàng Nhà nước Việt Nam phản ứng nhanh trong các tình huống rủi ro hệ thống hoặc khủng hoảng thanh khoản, hỗ trợ các tổ chức tín dụng gặp khó khăn, giảm gánh nặng tài chính bằng việc cho vay với lãi suất 0% mà không cần tài sản bảo đảm, nhưng lại chưa có cơ chế kiểm soát đầy đủ, dễ dẫn đến rủi ro.

“Việc cho vay không tài sản bảo đảm và lãi suất 0% tiềm ẩn rất nhiều rủi ro, trong khi hiện nay luật chưa có cơ chế minh bạch và kiểm soát hiệu quả”, đại biểu nhấn mạnh.

Đại biểu Trần Thị Thu Đông (Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Bạc Liêu) phát biểu tại phiên họp. Ảnh: TRỌNG HẢI

Đồng quan điểm, đại biểu Phạm Văn Hòa (Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Đồng Tháp) bày tỏ sự thống nhất cao với việc chuyển thẩm quyền cho vay đặc biệt từ Thủ tướng Chính phủ sang Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam. Theo ông, việc này phù hợp với chủ trương phân cấp, phân quyền và Ngân hàng Nhà nước Việt Nam chịu trách nhiệm hoàn toàn về cho vay tài sản không bảo đảm, lãi suất 0%.

Nhắc tới tiền lệ nhà nước phải bỏ tiền từ ngân sách để cứu một số ngân hàng, qua đó bảo đảm an toàn cho hệ thống, không để xảy ra đổ vỡ dây chuyền, đại biểu Phạm Văn Hòa cho rằng: “Đây là cách xử lý, giải quyết vấn đề cực tốt. Tôi rất đồng tình”.

Tuy nhiên, đại biểu Phạm Văn Hòa đề nghị phải có quy định điều kiện cụ thể cho vay không tài sản bảo đảm, lãi suất 0% để phòng ngừa các tổ chức tín dụng, ngân hàng ỷ lại vào ngân sách Nhà nước.

Đại biểu Phạm Văn Hòa (Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Đồng Tháp) phát biểu. Ảnh: TRỌNG HẢI

"Lãi suất 0% là hỗ trợ mạnh, nhưng cần kiểm soát nghiêm ngặt"

Đại biểu Nguyễn Hữu Thông (Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Bình Thuận) khẳng định quy định cho vay đặc biệt với lãi suất 0% là chính sách hỗ trợ rất mạnh mẽ, thể hiện vai trò của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam trong việc giữ vững an toàn hệ thống tín dụng, ngân hàng.

Tuy nhiên, đại biểu Nguyễn Hữu Thông cũng thẳng thắn chỉ ra rằng nếu chính sách này không gắn với điều kiện áp dụng cụ thể, sẽ dễ bị lợi dụng, gây rủi ro làm méo mó môi trường cạnh tranh, đồng thời tăng áp lực lên ngân sách nhà nước.

“Lãi suất 0% chỉ nên áp dụng cho các tổ chức tín dụng thuộc diện kiểm soát đặc biệt, tái cơ cấu bắt buộc hoặc có nguy cơ ảnh hưởng đến an toàn toàn hệ thống,” đại biểu Nguyễn Hữu Thông đề nghị. Ông cũng nhấn mạnh sự cần thiết của việc bổ sung cơ chế giám sát, công khai và đánh giá hiệu quả sử dụng vốn vay để tránh thất thoát và đảm bảo hiệu quả đầu tư công.

Thống đốc Ngân hàng Nhà nước: Cần biện pháp xử lý nhanh để bảo đảm an toàn hệ thống

Giải trình trước Quốc hội, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam Nguyễn Thị Hồng cho biết, theo quy định cũ trước năm 2024, thẩm quyền cho vay đặc biệt – kể cả không có tài sản bảo đảm và lãi suất 0% – vốn thuộc về Ngân hàng Nhà nước Việt Nam. Tuy nhiên, trong quá trình sửa đổi luật năm 2024, thẩm quyền này đã được đưa lên Thủ tướng Chính phủ.

Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam Nguyễn Thị Hồng phát biểu làm rõ các nội dung đại biểu Quốc hội nêu. Ảnh: TRỌNG HẢI

Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cho biết, trong bối cảnh hệ thống tổ chức tín dụng đang biến động không ngừng ở cả Việt Nam và trên thế giới, với sự phát triển của công nghệ, người dân không cần đến ngân hàng mà ở nhà cũng có thể rút tiền bằng các thiết bị điện tử. Điều đó có liên quan tới thanh khoản. Do vậy, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu rà soát để sửa đổi luật.

Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam nhắc tới những trường hợp tổ chức tín dụng đầu tư vào giấy tờ có giá, như trái phiếu Chính phủ hay các công cụ tài chính, nên thiếu thanh khoản cho vay. Trong trường hợp này, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam yêu cầu các tổ chức tín dụng phải lấy giấy tờ có giá đó làm tài sản bảo đảm.

Dẫn chứng thực tế vào năm 2022, khi xảy ra hiện tượng rút tiền hàng loạt, cán bộ Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đã phải “làm đêm làm ngày”, cùng với các ngân hàng rà soát các hồ sơ cho vay của tổ chức tín dụng để lấy làm tài sản bảo đảm; hoặc những trường hợp có sự cố về công nghệ, mất dữ liệu… cũng có thể dẫn tới trường hợp rút tiền hàng loạt, Thống đốc Nguyễn Thị Hồng nhấn mạnh tới sự cần thiết phải có những biện pháp xử lý nhanh để bảo đảm an toàn hệ thống.

CHIẾN THẮNG

Theo https://www.qdnd.vn/chinh-tri/tin-tuc/can-nhac-ky-luong-quy-dinh-cho-vay...